Кывыл
Кывыл - ти шамакын кырык мары йӹлмӹштӹ 5 семантика пӓлӹкшӹ (омоним) улы. Кывыл (техника) - 1. Сем шактышы ӹзгӓрӹн полдышвлӓжӹ дӓ клавишывлӓжӹ. 2. Имни сбруйыштыш кого полдышвлӓ. 3. Лампыштыш тылын йылышы йӹлмӹжӹ лишнӹш кӹртни хӓдӹр. 4. Компьютер клавишывлӓ. 5. Кывыл (гидрологи) - юр годым вӹд вӹлнӹ шачшы хангвлӓ.
Историй
тӧрлӓтӓшВидеотерминал ADM-3A — тыгай кылдалтше джой кучылтыда гын, браузерын да т. vi редакторжо ямдылен
Икымше компьютер уке клавиатурын: воштыр пурталтын да механике пангам вераҥдыме уверым але компьютер, перфокарта-гынат полыш гыч (пример — ENIAC). Электрон лектышым кугемдыме шотышто мер-шотлышо машина (ТЕКСТ), а кӱлеш лийме годым поснак командылан шелалтыт пурто режим дене лектын, пашам лугыч ыштыме машина огыл. Лач ик компьютер полшымо дене эртарыме шотышто эксперимент икымше гыч массачусетский технологий институт дене кылым клавиатурын 1956 ийыште лийын. Дуглас Росса[en] темлена компьютер деке ушаш «Whirlwind» возымо машина-влак электричестве «Flexowriter (англ.)», эксперимент сайын шотлен.
Ондак компучыр-влакыште электромеханический уверым кучылтыда телетайп текстан пуртымо, нуным лӱм-влак видеотерминал вара вашталтен. Тудлан клавиатурым терминал тыгай ужашлаш лиеш, эсогыл посна гын корпус шукталте. Кузе ужашын стандарт шотышто нимогай электричестве, состав дене да кумыл полдышым да тыге лийшаш огыл. Курсорым виктарыше деч посна лийын кертеш терминал тыгай полдыш-влакым, але экранын текст сигналым пуымо прокрутка виктарат.
Шочмо дене мини - компьютер дек ушнынежат лач микрокомпьютер да клавиатур керт. Но тиде тыгак огыл чоҥалтше пытарен клавиатурын универсал лийшаш: нуно ушнынеже, амион инструкций гоч але согласующий, компьютер пӧрт, але аза генерироваться клавишлам темдалза, иктаж компьютер программыште ямдылыме клавишлам линк йодышташ жапым муым. Тӱрлӧ компьютерыште кучылтмо шкешотан архитектуржо, йырваш тып-икте-весе дене клавиатурын. Южо компучыр-влак, тӱҥ шотышто одноплатный, кузе тыгай ZX80, клавиатурышто корпус верланеныт, весыште — кабель дене ушыман блок многожильный систем. Южо ашнаш клавиатур клавиш минимум — алфавит-цифрет, да enter-ым икмыняр вуйлата. Вес семын space-cadet[en] лисп ыштеныт-машинам MIT, шуко полдыш виктарен шога, архитектур йӧным пуа. Тыгак клавишлам функциональный лийже лектын, палемдыде ок лий ончылгоч палемдыме. Аккордный кучылтмо шотышто эксперимент клавиатурын эртаралтеш.
Ик клавиатурын стандартым, компьютер стандарт шуко моло оборудований, компьютер дене кылдалтше IBM mari_spell. oxt. Икымше лӱмжӧ mari_spell. oxt версия клавиатурын ibm, маныт «XT-клавиатур» умбакыже кузе койыт деч оптымаш шотышто ойыртемалтеш, да тыге шотышто протокол компьютер дене вашталтеш: тудо лийын клавишлам 83 (10 нунын кокла гыч — функциональный), индикатор уке режимым пуртымо. 1984 ийыште компьютер дене пырля ЧЫН IBM/AT ужын толын да, клавиатурын кумдан шарлен умбакыже стандартым налын — двусторонний протокол вашталтылаш тӱҥалыныт, кум ӱмбалныже вераҥдыме йӧн-влак радам индикатор мо цифровой блокыштыжо светодиодный пуртымо. Оптымаш незначительно йоча-ге гынат вашталтен: SysRq полдышым ешара лийын, цифровой блокыштыжо деч ойыраш тунем буква-влак лийын-цифрет, южо вес верышке кусарен клавишлам лийын. Разъем тӱжвал DIN икгай икгайлык да кучылт гынат, йырваш тып-mari_spell. oxt лиеш да чын у модель дене компьютер ончычсо ibm клавиатурын ibm/XT — южо лӱмын ыштыме пангам тудлан клавиатурым подключение лиеш. 1986 ийыште клавиатурын клавиатурын тыгай представлений дене тӱҥалше пайрем «Model M[en]» уло деч 101 дене локализаций (оптымаш американ) марте 106 (японийыште) клавишлам, стандарт лийын. Умбакыже вияҥден толмо деч модель клавиатур «Model M»: пӧртыштӧ вашталтышым лийын подключение PS/2 USB да, лийын клавишлам меню windows да ешараш, ик — мультимедийный клавишлам. Верланыше ӱшнӱр ойыртемалтше да клавиатур клавиш ноутбук кертеш; южо fn модификатор полдыш полшымо дене лийын кертыт, но шукыж клавиатурын компьютер кучылташ, компьютер дене ibm mari_spell. oxt лиеш, паша деч посна apple да станций деч клавиатурын деч клавиатурын лӱмым, сыным терминал Блумберг.[1]