Мордови Республика

Мордови Республика, Мордови — Россий Федераци кӧргӹштӹ ылшы Республика, Россий Федерацин субъектшӹ, Йыл федерал йӹрвелӹшкӹ пыра. Республикым ӹштӹмӹ кечӹ: 10-шы январь 1930-шы и. Вуйхалажы – Саранск. Пӹсмӓнвлӓжӹм йыдвелнӹ Угарман область, йыдвел-ирвелнӹ Суасламары Республика, ирвелнӹ Ульяновск область, кечӹвӓлвелнӹ Пенза область дӓ вадывелнӹ Рязань область доно кыча.

Мордови Республика
Тисте[d]	Герб[d]
Дата основания, создания, возникновения	1993 ин 25 декабрьын
Официальный язык	Руш йӹлмӹ, мокша йылме[d] и Эрзӓ йӹлмӹ
Гимн	Гимн Мордовии[d]
Часть света	Европа
Мланде	Россий
Рӱдола	Саранск[d]
Административно-территориальная единица	Россий
Часовой пояс	MSD[d], Европа/Москва[d] и UTC+3:00[d]
Геоданные	Data:Russia/Mordovia.map
Должность главы исполнительной власти	глава Республики Мордовия[d]
Глава исполнительной власти	Здунов, Артём Алексеевич[d]
Законодательный орган	Государственное Собрание Республики Мордовия[d]
Численность населения	▼778 965 чел. ( 2021 ин 1 январьын)
Владеет	Мордовия Арена[d]
Имеет границы с	Угарман область, Суасламары Республика, Сембер вел[d], Пензе вел[d] и Рязань вел[d]
Заменил	Мордовская Автономная Советская Социалистическая Республика[d]
Язык общения	мокша йылме[d]
Полученные награды
Площадь	26 200 тӧткылан уштыш
Официальный сайт	e-mordovia.ru​(руш)
Экономика темы	economy of Mordovia[d]
Код автомобильного номера	13 и 113
Медиафайлы на Викискладе

Вӓрлӓнӹмӓшӹжӹ, географижӹ

Ирвел-Европын тӧр вӓрӹн ирвелнӹжӹ вӓрлӓнӓ. Вадывел лаштыкшы Ока-Донын тӧр вӓрӹштӹжӹ, покшал дон ирвел районжы Йыл лишнӹш Кӱкшикӓштӹжӹ шыпшылт вазыныт. Республикын сек кӱшӹл варжӹ - 324 м тангыж гӹц кӱшнӹрӓк. Мордовиштӹ 114 йогы йога. Мокша дон Шур нӹнӹ логӹц сек коговлӓ ылыт. Республикышты 500 йӓр нарӹ улы. Нӹнӹ логӹц Инерка дон Татарка сек коговлӓ.

Климат

Континент кӧргӹштӹш климат, январьын кӹдӓлӓш температурыжы −11 °C, июльын +19 °C. Иӓш юр дон лым ≈450-500 мм.

Истори

16-шы июльын 1928-шӹ ин Мордови йӹрвелӹм ӹштӹмӹ, кыдым 10-шы январьын 1930-шы ин Мордовин Автономи областьыш сӓртӹмӹ. 20-шы декабрьын 1934-шӹ ин Мордови АССР-ым ӹштӹмӹ, 1991-шӹ и годшен Мордови ССР, 1993-шӹ и гӹц тӹдӹ — Мордови Республика лӹмӹм намалеш.

Ӹлӹзӹ шот, халыквлӓ

• 2005 — 866 600 эдем
• 2006 — 856 800 эдем
• 2008 — 840 400 эдем
• 2009 — 833 000 эдем

2002-шы ин эрзавлӓ дон мокшавлӓн шот 283 861 (31,9 %), рушынвлӓн - 540 717 (60,8 %), тадарвлӓн - 46 261 (5,2 %), украинвлӓн - 4 801 (0,5 %), молывлӓн -13 126 (1,5 %) ылын. Халазывлӓн шот: 60,3 % (2009) (59,2 % — 2006, 58,9 % — 2005).