Пертюк

Пертюк (рушла Пертюково) — Кого Йынгыш шалахай монгыр гӹц йоген пырышы Когоӓнгӹр сага вӓрлӓнӓ. Йоласал гӹц 6 уштыш. Сола лӹм ти вӓрӹш сек пӹтӓришӹ ӹлӓш толшы «Пертюк» эдем лӹм гӹц лин. Анзыц сола Шудермар маналтын дӓ «Шуртӹр мары» - «марийцы с берега реки Суры» манмым анжыктен. XVI-XVIII курымвлӓн ти сола тенгеок «Большая Шудермара» лӹм донат пӓлӹмӹ ылын.

Истори

Пӹтӓришӹ гӓнӓ сола гишӓн архивный документвлӓштӹ 1717-шӹ ин сирен кодымы ылын. Сола халык первишен мӱлӓндӹ пӓшӓм ӹштен, вольыкым урден. 1889-шӹ ин солашты киндӹ лапка ылын. 1908-шӹ ин Пертюкышты тӹнгӓлтӹш земский училище пачылтын. 1914-шӹ ин тӹштӹ 128 тыменьшӹ пӓлӹмӓшӹм поген. Тымдышывлӓ Алексей Тимофеевич Атласкин, Анна Титовна Паршакова, Мария Якимовна Родионова ылыныт. 1929-шӹ ин Пертюк школышты Пертюк, Санук, Вӓрӓшӓнгӹр, Изик, Пиндыкал солавлӓ гӹц 100 тетя тыменьӹн. 1973-шы ин школышты 70 тыменьшӹ ылын. 1921-шӹ ин солашты I ступенян школ, лыдмы пӧрт ылыныт. 1930-шы ин Пертюкышты «Радио» лӹмӓн колхозым ӹштенӹт. Варарак тӹдӹм «Ленин корны» манын лӹмденӹт. 1933-шы ин ӱ завод пӓшӓм ӹштен. Кого Вырсы фронтышты Пертюк гӹц 85 эдем кредӓлӹн, нӹрлӹ кымытынжы коленӹт, а нӹрлӹ коктынжы токышты пӧртӹлӹнӹт. Нӹнӹ логӹц мл. сержант Павел Семёнович Николаев, рядовой Николай Иванович Пайгачкин, ефрейтор Михаил Матвеевич Исаев дӓ молат.

Ӹлӹзӹ шот

1795-шӹ и — 10 кудывичӹ;
1859-шӹ и — 34 кудывичӹ (73 пӱэргӹ, 67 ӹдӹрӓмӓш);
1897-шӹ и — 81 кудывичӹ (254 пӱэргӹ, 248 ӹдӹрӓмӓш);
1915-шӹ и — 100 кудывичӹ, 617 эдем;
1919-шӹ и — 110 кудывичӹ, 562 эдем (280 пӱэргӹ, 282 ӹдӹрӓмӓш);
1926-шы и — 514 эдем;
2001-шӹ и — 88 кудывичӹ, 197 эдем (74 пӱэргӹ, 123 ӹдӹрӓмӓш).