Йожеф, Аттила: версивлӓ лоштышы айыртем
Контентӹм карангдымы Контентӹм уштарымы
Тӧрлӓтӹмӓшӹн резюмежӹ уке |
Тӧрлӓтӹмӓшӹн резюмежӹ уке |
||
1 корны:
[[Image:
<ref>http://www.foldeak.hu/sides/Lmenu/JA-Foldeakon/J%F3zsef%20Attila%20F%F6lde%E1kon.htm József Attila kép Földeákon</ref>]]
'''Аттила Йожеф''' ({{lang-hu|József Attila}}, [[11 апрель]] [[1905]], [[Будапешт]] — [[3 декабрь]] [[1937]], Балатонсарсо) — венгр поэт.▼
▲'''Аттила Йожеф''' ({{lang-hu|József Attila}}, [[11 апрель]] [[1905]], [[Будапешт]] — [[3 декабрь]] [[1937]], Балатонсарсо) — венгр поэт.
Коклышы курымаш венгр сӹлнӹшаяшты лач Аттила Йожеф дон Адин поэзим ик кӱкшӹц доно тäнгäштäрäш лиэш. Ти кок поэтӹн ӹлӹмäш корным анжалаш гӹньӹ, тӹштӹ кого айыртемвлäм ужаш лиэш, äнят тиштӹ нӹнӹн кок йиш персонышты дä пуйырымаш рольым мадын? Но эче историн кок факторжым пäлдӹртӹде ак ли: Ади венгр сӹлнӹшаяшты уэмдӹмäш пäшäм ӹштен, сӹлнӹшаям, лӹмӹнок поэзим кӱшкӹ лӱктäлӹн гӹнь, Аттила Йожефлäн тӹдӹм сӹлнештäрӹмӹ дä керäл кондициш кандышын рольым мадаш вäрештӹн. Венгрин сӹлнӹшаяш Ади вычыдымы мардеж гань пӹсӹн пырен гӹнь, Аттила Йожеф изин-олен дä кӱн шоктышы семӹнь пырен. Седӹндонат тӹдӹн рольжым поздаракын веле äклäш тӹнгäлмӹ.
13 ⟶ 15 корны:
Шукыштат агыл, 1930-шы ивлäн Аттила Йожеф коммунист парти дон сӧредäлмäш якте шоэш дä принципвлä дон анжалтышвлäжӹ айыртемäлтӹтäт, тӹшец курымеш лäктеш. Постоянне пäшä вäрӹм тӹдӹ мон кердде. Университетвлäштӹ тыменьӹн гӹнят, дипломым тӹдӹ нäлӹн кердде. Поэтлäн пиш незерӹн ӹлäш вäрештӹн. 1932-шы ин Аттила Йожеф "Хала тӹрӹштӹш йыд" (Кӱлжáроси éй) лӹмäн лыдыш книгäм лыктеш, но критика тидӹм цаклыдеок кода. Седӹндонат тӹдӹ депрессиш вäрештеш, "иктӹлäнäт мӹньӹн лыдышвлäэм ак келеп" шанымаш тӹдӹм пишок темден.
Кок иштӹ, 1934-шӹ ин "Мӧскäн куштымыжы" лыдыш книгäжӹ дä 1936-шы ин поэтӹн сек пӹтäртӹш лыдыш книгäэш кодшы "Пиш картшта" (Нагыон фáй) лäктеш. Тидӹ паштек критиквлääт тӹдӹм цакленӹт дä поэт Сзéп Сзóн журналын редакторжы лиэш. Поэтӹм кымдан утла поздан пäлäш тӹнгäлӹт. Сирӹзӹн ӹшке ӹлӹмäшӹжäт пиш цäшдӹмӹ ылын. Тӹдӹ вäтӹжӹ гӹц айырла дä яратымаш гӹц паснаок киэн кодеш. 1934-шӹ ин Совет Ушемӹштӹ эртäрӹмӹ Сирӹзӹвлäн конгрессӹшкӹ, тӹдӹм ӱжделытат, тидӹлäн пиш шӹдешкен. Цилä тидӹ шулыкланжы нелӹ кӱ гань вазын дä таманяр гäнä психика доно церлäнӹшӹвлäн санаториштӹ киäш вäрештӹн. Поэт журналышты пäшäм ӹштен гӹнят, оксажы шукок ылде дä йиждӹмäш-мӹнгеш пумаш, тӹдӹн кымылжым со валтен- тидӹжӹ гӹнь тетя годшенок пäлӹмӹ ылын. 1937-шӹ ин нигынамат тӧрлäнен керддӹмӹжӹм пäлен, ик шӹжӹ кечӹн поэт Балатон йäр тӹрӹштӹшӹ солашты поезд лӹвäк вазеш. Аттила Йожеф гишäн колымыжы паштек веле кымдан пäлäш тӹнгäлӹт.
[[Image:
▲[[Image:Jozsef.jpg|thumb|right|200px|Йожеф Аттилан äштемикшӹ гимнази анзылны, кыды поэтӹн лӹмжӹм намалеш]]
== Поэт лимäш: ==
55 ⟶ 60 корны:
дä тенге мӹнь нӹнӹм шижäм дä äштем.
</poem> (Дунай сирӹштӹ)
Ти пӹтӹдӹмӹ картин тамахань уровеньвлä доно пыналтын, кыдывлä икӹжäк иктӹштӹ доно ваштареш ылмышты доно кӹлдäлтӹт. Тенге ик целам анжалаш гӹнь, яжо лыдыш шачеш, но конструкцижӹ тыштеш кодеш.
| |||