Гӓда, Сигитас

Сигитас Гӓда

СИГИТАС ГÄДА

Поэт, драматург, критик, сäрӹзӹ. Вильниус униврситетӹм пӹтäрен. Лыдыш погымвлäн авторжы. Немӹц, полак дä руш йӹлмӹвлä гӹц сäрä. С. Гäдан лыдышвлäжӹ марла-шкы пӹтäриш гäнä сäрäлтӹт.

<poem>

ОМЫН, кышты ик шая со шактен: шӱмӹм йылатараш- шулыкым ямдаш варажы лудалгы тӹтӹрä, кыды шукы шылен кен ӹш керд, тӹ тӹтӹрäштӹ ош мызывлäн партьы, цӹрештӹ якшаргыш, яргаташ, кӹрпӹц ганьыш сäрнäлтӹн, тӹтӹрä ала гань цилä леведеш- каракым, кыды ӹшке пӹжäшешӹжӹ вäрäшӹм анжен-куштен, тӹдӹжӹ весӹвлä анзылны- тидӹ мӹньӹн игем, манын мактен попа, тӹдӹжӹ качкеш, качкеш дä качкеш, якшар сӹнзäвлä дон анжен, йыдым мӹнь кечӹм выченäм; сотыгечын йыдым выченäм,- техень ылын мӹньӹн ӹлӹмäшем.

*  *  *

ÄШЕШ кодшы тӹ шошым, кынам Нида гӹц тӧрӧк Китäйӹн посольствышкыжы вäрештӹм, кышты йӹрвäш мӹлäнем пäлӹдӹмӹ тотлы пышвлä шалгенӹт... Кӹзӹтäт ам пäлӹ махань окнявлä вашт нӹнӹ тишкӹ пыренӹт. Ик граф тангыж гӹц начкы дä санzалан хангавлäм намал толын, келтӹмäш гӹц лӱдӹн, нӹнӹм ваннышкыжы оптен шӹнден, тӹдӹжӹ ваннын раж вашт пыраш цацен, минерал вӹдäн ямдарвлäм ӹнзӹк дон питӹрен шӹнден (келтӹмäш, тӹдӹ попен, тетя гань йӱэш). Мӹньӹмäт Авраам докы колташ сӧрӹш. Мӹньжӹ Рафаэлӹм äшӹндäрен колтышым дä вуйыш тольы: ӧрт аынзыц нигынамат ак тол. Иzиш пока гӹцрäк. Пыйырт колонна монгырыш анжен, сӹнзäвлäм иzиш карангдалаш келеш. Эдем изиш шäйӹкӹрäк лишäшлык ма? Изи ылмем годым шäйӹк лимем гӹц лӱдӹнäм. Тау веле, мӹньӹн кäндӹрä лаштыкем, керем дä шӹртӹ лаштыкем ылын, кыды мӹлäнем Мицкевич гӹц кодын.

НАЦИОНАЛЬНЕ КЕКВЛÄ

Попыделам, келесӹделам ма- вет лиетувавлäн валгыды* эдемӹштӹ воксьокат весӹ. Нимахань ош цäрлäнгäт, тьыриäт агыл, а йыдвел, шӧртньӹ цӹреäн эссенци, рокышты кишӹ шуран мамонт, Норвеги гӹц (слонжы гӹнь утла ӱл зона гӹц ылеш) Лиетуван йäнжӹ** мамонт ирсаснан, шӱлӹн, пучы дон шардын прототипӹштӹ лишäшлык,- о, ыдылдок ӹнде, вет шӹдä колышт, тä ӹнде чӹдӹн веле ылыда, исӹрвлä, мыныдымы имнивлä, нердӹм кеквлä, йыдал вӹлäндä шим калошвлäм чиэн шӹндендä (Рицеляйӹштӹ сирӹмӹ, Bальчӱс дон тетявлä вӹкӹ анжен, кыдывлä атат пäлӹ тамахань лагы, цӹгäк, кыткы, шäкäшäльӹ дä шарды йых гӹц ылыт,- лиетувавлä агылеп) Bалт курымвлä вашт ужын мышта, дä гаzетӹштӹ вет такеш сирӹделыт- 1981-шӹ ин Антакальнисӹштӹ экскаватор дон ош мижäн шонгы мамонтым капаен лыктыныт.

* валгыды- святой * йäн - ир вольык

ЯТВЯГВЛÄН МЕССӹШТӹ

дä тенге шошым гӹц шошымыш. рӹмäлгӹ кечӹн, кынам омпышан, нерӹшӹ аяр лӱлпер, шим лӱлпӹ вашт ялвлäжӹм колта ШӹНГӹРТӹШ мӹньӹн ӹшкет ылшы манакем. лыдышвлäм лочкышы якшар äпшäт, ӹшкежӹ шимӹ, пуремшӹ МЕССӹЖӹМ мыра Вейсунай тошты солашты, тошты шӹгерлä дä костел ваштареш, МЫРАЛТА, ЦӹРКӹНÄ ӹшке тетявлäлäнжӹ йӹлвлäм намалеш сынзал-сынzзал колта дä пӹжгä, имешӹ пирӹломбын кӹцкӹвлäжӹм шотла, тамам мӹлäмäт пунежӹ - келесен керддӹмӹ ӹшке Йымыжым агыл вäл? Тидӹ мӹлäнем ӹлӹмäшемӹн сек яжо мессӹжӹ.

ВЕТ ЯМАКВЛÄ НИМАТ АК АЛТАЛЕП

Кого, сӹнзäлыкан вуйыштем ынгылаш лидӹмӹ со тамахань реакци кеä. Вуемжӹ лач папамын кудыштыш падшок, чугун пад, кышты со сасна качкыш шолын, ӹлцӹк, тури... Вуй, ырвам оптен шӹндӹмӹ пад гань, кыды лӹвäлнӹ äтям пашкудывлäжӹ дон шӹргӹштӹ тылым ӹлӹжтäш цацен- ӹшкешолтымы лиэш... Лач алхимикӹн тигльжӹ, ретортыжы, кыдым кынам-тинäмжӹ Йымы дон мыржангшы изи Келтӹмäш пыдыраталыт. Худа, кынам нимат ак шол, кынам тылат ак палшы, кынам лӱлпӹ дä шапки пувлä ньызгат дä шӹкштäт вел. Нимамат тенге шолтен ат керд! Вӹд дон тавар гӹц махань вара лем? Нимат вуйыштем ӹнде ак лиäлт. Лач совет курымаш салтак омынвлä веле кайыт, кырык вӹлнӹ, топограф мäнгӹ доны, кышты молнам Августын колонижӹ ылын.

Нäлмӹ вäр: Цикмä.