Тот, Арпад: версивлӓ лоштышы айыртем

Ылам ӹлӹмäштӹ ӹшкетӹн.

(Меддӧ óрáн, Охыр вырт)

Кыце ужына, поэт ӹшке лыдышыштыжы стӧлешньӹк гишäнäт вäк сирäлтäш ак монды. Урбанизируялтшы поэтвлäм ӹлӹмäшӹштӹ кычылтмы хäдӹрвлä интересуенӹт дä тидӹм ӹшке лыдышвлäштӹштӹ анжыктенӹт. Тотын поэзиштӹжӹ ик интересне монгыр улы- тӹдӹ хала ӹлӹмäшӹм анжыктымыжы годым, шӹренок антонимвлäм кычылтеш: ирокшы хала тӹдӹн лыдышвлäштӹжӹ лявӹрäн дä тӹтӹрäн ылеш, эдем кымылым валтышы пäшäш ашкедеш, но лач ти мäгäлӹн кечӹ анжаш тӹнгäлеш дä соты дон шокшым канда. Поэт шӹренок янгылымашым анжыктышы шамаквлäм кычылтеш дä, анешлä, чиäвлäм кычылт, ӹлӹмäшӹн сусу монгырвлäжӹ гишäн сирä. Махань-шон ассоциацивлä, вуртуоз семӹнь сирӹмӹ лыдышвлä ӹлӹмäшӹм яраташ ӱжӹт, но поэт сусу ӹлӹмäш гишäн веле агыл сирä. Поэт семӹнь гармониäн дä цäшäн ӹлӹмäшӹм лач кунстышты веле моашыжат лиэш. Тот эдемвлäм пиш ярата дä нӹнӹм шотеш пиштä, но нигынамат нӹнӹ лошты агыл, тӹдӹ эдемвлä гӹц со ӧрдӹжтӹрäк лиäш цаца. Поэт лӹмӹнок ӹрвезӹ эдемвлä гишäн шытырлана. Тидӹм, шамаклан, "Вуйым пиштӹшӹ ӹрвезӹм äшӹндäрӹмӹ элеги" (Елéгиа егы елесетт ифйú емлéкéре) дä "Уалалан элеги" (Елéгиа егы рекеттыебокорхоз) лыдышвлäштӹжӹ ужаш лиэш, кыдым Пӹтäриш Тӱнымбал вырсы жепӹн сирен. Ти лыдышвлä элеги маналтыт гӹнят, тӹштӹ патетика дон мактен сирӹмäшӹм ат мо.