Шартял: версивлӓ лоштышы айыртем

 

Пӹтӓртӹш жепын, Российӹштӹ, шӹренжок халавлӓштӹ Европыштыш Шартялымат аяш тӹнгӓлӹнӹт. Ти у овуца Кырык сир яктеӓт кӹзӹт шон. Европыштыш Шартялым 24-25 декабрьӹн аят. Ма доно ти Шартялжы айыртемӓлтеш ӓль ма тӹштӹ мӓмнӓн Шартял докы лишӹл улы? Кыце кырык марынвлӓн, тенгеок европыштыш Шартял кого айоэш шотлалтыт. Но кырык марынвлӓ лошты Когечӹ сек кого айоэш шотлалтеш гӹньӹ, Европышты сек кого Шартял и ылеш. Кыце ти айом аят? Европа ик культуран дӓ ик религиӓн агыл, седӹндоно тӹштӓт Шартял айымашты айыртемвлӓ улы: католицизмӓн сӓндӓлӹквлӓ (Итали, Испани, Франци, Германин кечӹвӓлвелжӹ, Польша, Лиетува) тидӹм ик семӹнь аят, а лӱтеранвлӓ (Германин йыдвел пелӹжӹ, Скандинавин сӓндӓлӹквлӓ, Эстони, Латви) тидӹм вес семӹньрӓк эртӓрӓт. Но цилӓ халыкын культурышток Шартял кож кого рольым мадеш.

 

== Шартял кож ==

 

Кӹзӹт Российӹн когорак халавлӓштӹш тетявлӓ европыштыш Шартял мырывлӓмӓт пӓлӓт. Шукыжымок нӹнӹм рушлашкы сӓрӹмӹ. Ти шотышты кырык мары тетявлӓӓт ӧрдӹжеш кодделыт. Таманяр Шартял мырым кырык марлашкат сӓрӹмӹ. Кынам ӹне кырык марынвлӓ Шартял ӓль вес семӹньжӹ У и кожым шагалташ тӹнгӓлӹннӓ? Лин кердеш, пӹтӓриш кырык марынвлӓ тидӹм луатӹндекшӹмшӹ курымын мычашыштыжок шагалтенӹт. Нӹнӹ уланрак класс гӹц ылыныт дӓ халавлӓштӹш ӹлӹмӓшӹм ужыныт. Лӹмӹнок тидӹм торговойвлӓ ӹштен кердӹнӹт. Варажы, изин-олен кожым шагалтымы гишӓн халыкат пӓлӓш тӹнгӓлӹн. Лӹмӹнок тидӹ октябрь революци паштек кымдан шӓрлен кен. Кыце пӓленӓ, кож мычашеш шӹдӹрӹм сӓкӓлтӓт. Европышты ти шӹдӹр Бетлехемӹн шӹдӹржӹм анжыкта. Революци якте ти шӹдӹр Российӹштӓт тӹдӹмок анжыктен, но кӹл вашталтмыкы дӓ ӹлӹмӓшӹм утла идеологизируйымы велдӹк, ти шӹдӹр партин дӓ Кремльӹн шӹдӹрӹш сӓрнӓлтӹн. Тидӹ негативный рольым мадын дӓ кӹзӹтшӹ идеологидӹмӹ жепӹн, кожым сӹлнештӓрӹмӹ годым, кыдыжы кож мычашеш нимахань шӹдӹрӹм ак сӓкеп.

 

== Скандинавиштӹш Шартял ==