Кӓрӓш
Кӓрӓш - мӱкшвлӓн шӹштӹ гӹц ӹштӹмы пӹжӓшӹштӹ, кышты ӹлӹмӹ гӹц пасна, тенгеок мӱм оптат. Мӱкш кӓрӓш куд лыкан призма форман ылеш.[1]
Ойырен налме мӱкш омарта-влак тӧрлӓтӓш
Шке кумылын ыштыме келшыкыште мӱкш-влак пушеҥге кӧргашлаште илат, курыкнер шелшылаште да пӱртӱсын келшен толшо моло кугытыштат шагалрак улыт.
Чодыраште Россий кундемыште ожнысек кӧргаш гыч мӱйым да шыштым луктыныт. Еҥ — влак мӱкш-вопшылан искусственный кӧргашым ышташ шукертак тунемыныт. Бортысо мӱкш ончышын кодшыжым кызытат южо вере (мутлан, Башкирийыште) вашлияш лиеш. Мӱкш еш дене пырля кӧргашым чӱчкыдынак пу гыч йӱыныт да иктаж-могай вес верыш кусареныт. Ты вопшым, орол да обслуживатлаш йӧнан ик вере кашакым погаш тӱҥалмек, бортевой мӱкшотар гыч мӱкш ончымо верыш куснымаш лийын.
Кечывалвел чодырадыме районлаште мӱкш-влакым воштыр але шун дене шӱрыман олым кемлаште кученыт. Степь районлаште мӱкшлан тыгак оҥа яшлык-влакым ыштеныт але мӱкш кучышаш вичкыж кӧрган кӧргаш-влакым луктеденыт.
Вопш, кашка, текташ, сапетке умылаш лийдыме омарта улыт. Мӱкш-влак нуным карашышт дене авыреныт, да айдеме пыжаш кӧргыш (мӱйым ойыркалаш) мӱкш-влакын илемыштым шалатыл гына пурен кертын.
Линейке омарта-влак тӧрлӓтӓш
Ойыркален налдыме омарта деч ойырлыде куснымо системе дене мӱкш омарта лие.тушто съёмный леведыш йымалне параллельный линейке-влак ик пу линейке-влакым тыге оптеныт, кажне линейке йымалне мӱкш-влак посна карашым ыштеныт. Ӧрдыж гыч карашым пӱчкын налын, ӧрдыж пырдыж деч ойыркален, тудым пудыртыде, посна карашым шекланен лукташ лиеш. Туге гынат, кумда шарлен кертме линейке омарта-влак мӱкш-влакын илышыштым виктараш йӧным пуышо кызытсе раман (чатката) омарташ куснымо тошкалтышышт гына лийын огытыл.