Тӹрӹнь Йӓктерлӓ

Тӹрӹнь Йӓктерлӓ (рушла деревня Пикузино) Когоӓнгӹр (перви Пекоза маналтын) лишнӹ вӓрлӓнӓ. Усола гӹц 1 уштыш. Сола лишнӹ Пикузан лидӹ, Йӓктӹн лидӹ, Тум карем, Кого карем, Салди карем, Пархашан лапата, Коритӓн лапата, Ахматан нер, Тосак нер каремвлӓ улы. Сола лӹм «тӹрӹнь» (косо, наклонно) дӓ «йӓктерлӓ» (сосняк) шамаквлӓ гӹц лин.

истори

Пӹтӓришӹ гӓнӓ сола гишӓн 1859-шӹ ин сирен кодымы ылын. Сола халык первишен мӱлӓндӹ пӓшӓм ӹштен, вольыкым урден, корзинӹм плетен. 1901-шӹ ин Тӹрӹнь Йӓктерлӓштӹ церковно-приходской школым пачмы. Тӹштӹ 27 тетя (22 ӹрвезӓш дӓ 5 ӹдӹрӓш) тыменьӹнӹт. Законоучитель священник Петр Викторович Гурьев, а учитель Матвей Алексеев ылыныт. 1914-шӹ ин школышты 70 тетя пӓлӹмӓшӹм поген, тымдышывлӓ Вера Александровна Аристовская дӓ Иван Яковлевич Гаранин ылыныт. 1913-шы ин солашты нӹл мардеж вӓкш пӓшӓм ӹштен. 1921-шӹ ин Тӹрӹнь Йӓктерлӓштӹ лыдмы пӧрт ылын. 1922-шы ин солашты 5 мардеж вӓкш пӓшӓлен. 1920-1930-шы ивлӓн тӹнгӓлтӹш школ пӓшӓм ӹштен. 1930-шы ин январь тӹлзӹн солашты «Совнарком» лӹмӓн колхозым ӹштӹмӹ. Тӹдӹн пӹтӓришӹ вуйлатышыжы Филипп Харитонович Харитонов ылын. Кого Вырсы фронтышты сола гӹц 48 эдем кредӓлӹн, нӹнӹ логӹц коклы шӹмӹтӹнжӹ коленӹт, а коклы иктӹнжӹ токышты пӧртӹлӹнӹт. Тидӹ: рядовойвлӓ Александра Андреевна Иванова, Иван Васильевич Мельников, сержант Ануфрий Михайлович Ларьков дӓ молат. 1948-шӹ ин солашты радио, 1952-шы ин телефон ровотаяш тӹнгӓлӹнӹт, 1952-шы ин пӹтӓришӹ телевизор лӓктӹн. Варарак вӹд пычым шыпшмы.

Ӹлӹзӹ шот

• 1859-шӹ и — 24 кудывичӹ (65 пӱэргӹ, 78 ӹдӹрӓмӓш);
• 1897-шӹ и — 20 кудывичӹ (60 пӱэргӹ, 68 ӹдӹрӓмӓш);
• 1920-шы и — 33 кудывичӹ, 158 эдем;
• 1925-шӹ и — 165 эдем;
• 2001-шӹ и — 38 кудывичӹ, 107 эдем (45 пӱэргӹ, 62 ӹдӹрӓмӓш).