Шартял ӓршӓш
Шартял ӓршӓш — тидӹм эче адвент ӓршӓш маныт, кож укшвлӓ гӹц ӹштӓлтеш (тидӹм вадывел сӓндалӹквлаштӹ ӹлӹшӹ кырык марынвлӓ «кранц» лӹм доно пӓлӓт). Ти ӓршӓшеш нӹл сартам шӹндӓт, венок форман ылеш дӓ тӹдӹн доно эдемвлӓ Шартял якте ӹшке пӧрт кӧргӹвлӓштӹм сӹлнештӓрӓт. Сартавлӓ тӹштӹ улат, ти лранцым ак сӓкӓлтеп, а стӧл вӹкӹ ӓль окня анзыкы пиштӓт. Нӹл сарта нӹл адвент рушӓрням анжыктат. Пӹтӓриш адвент рушӓрнян ик сартам чӱктӓт, кокшын коктым дӓ теге пакыла. Шартял ӓршӓшӹм Шартял доно кӹлдӓлтшӹ айошкы Гамбургыштыш теолог Иоганн Хинрих Вихерн пыртен, кыды токыжы незер йыхвлӓ гӹц ылшы тетявлӓм кушташ нӓлӹн ылын. Адвент жепӹн тетявлӓ ӹшке анжышышышты гӹц «Кынам Шартял толеш?» манын со ядыштыныт дӓ тенге тетявлӓ Шартял якте маняр кодын, пӓлӹштӹ манын, Вихерн 1839-шӹ ин пу арава гӹц ӓршӓшӹм ӹштен дӓ тӹшӓк луаткок изи дӓ нӹл кого сартам шӹнден. Ирок йӹде ти ӓршӓшӹштӹ ик изи сартам, а рушӓрня йӹде кого ош сартам чӱктен. Шартял ӓршӓшӹштӹ техень символвлӓм моаш лиэш: сек пӹтӓрижок сартавлӓн шотын шукемӓшӹм Христосын шачмыжын лишеммӹжӹ «ӹлӹмӓшӹн сотыжы» доно кӹлденӹт. Варажы ӓршӓш йӹргешкӹ ылешӓт, тидӹ мӱлӓндӹм анжыкта манаш тӹнгӓлмӹ. сартавлӓжӹ мӱлӓндӹн нӹл монгыржым анжыктат, кож укшвлӓ - мӱлӓндӹн ыжаргы ылмыжым. Сартавлӓн сотыштӹ кечӹн сотыжы семӹнь ылыт аль тӹ соты, кыды Шартялым сотемдӓрен колта, вес сем-ньжӹ тидӹ ӹшке Христос ылеш.
Католиквлӓ Шартял ӓршӓшӹм кым фиолет дӓ ик ошака-якшар цӹреӓн сартавла доно сӹлнештӓрӓт. Ошака-якшаргыжым кымшы адвент рушӓрнян чӱктӓт.