Аристо́тель (тошты греклӓ: Ἀριστοτέλης) (384 и Христос шачмы якте (Х.ш.я.), Стагир322 Х.ш.я., Халкида, Эвбея ошмаоты (остров)) — Кугезӹ Греци философ дӓ шӹнцӹзӹ. Платонын тыменьшӹжӹ. 343 Х.ш.я. и яктеАлександр Македонскин тымдышыжы. 335 Х.ш.я. ин Ликей лӹмӓн перипатетика школым пачын. Формальный логикылын негӹцӹм пиштен. Философи лексиконын ынгылаш лимӹ аппартшым ӹштен, кыды шӹнсӹмӓш шанымы стильӹм кӹзӹтӓт эче ав-ӓлтӓ.

Аристотель
Шочын Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 310: attempt to index global 'i18nTranslators' (a nil value).
Шочмо вер
Колен 322 и Х.ш.я.[1][2][3][…]
Колымо вер
Тыршымаш алан философ
Ача Никомах[d][4]
Шаблон:Wikidata gender switch Пифиада[d][4]
Йоча-влак Никомах[d][4] и Пифиада[d]
Логотип Викисклада Медиафайлы на Викискладе
Логотип Викитеки Произведения в Викитеке
Аристотельӹн вуйжын скульптурыжы. Лисипп гӹц копи. Лувр

Аристотель пӹтӓриш шӹнцӹзӹ ылын, кыды философин системӹжӹм виӓнгден дӓ ӹлӹмӓшӹн шукы монгырыштыжы: социологиштӹ, философиштӹ, политикӹштӹ, логикӹштӹ дӓ физикӹштӹ кычылтын. Онтологи вӹкӹ анжалтышыжы паштекшӹ философлӓн дӓ эдемвлӓн эдемӹн шанен мыштымаштыжы пиш келгӹ кишӓвлӓм коденӹт. Аристотелӹн метафизикы гишӓн тымдымашвлӓжӹ Аквин Фома ярыктен дӓ схоластикы йӧн семӹнь анзыкыла виӓнгдӹмӹ линӹт.

Биографижӹ

тӧрлӓтӓш

Изи дӓ ӹрвезӹ годшаш ивлӓжӹ

тӧрлӓтӓш

Аристотель Стагирышты, грек колонштӹ, Афон кырык лишнӹ в 384 ин Х.ш.я. шачын. Аристотельӹн ӓтяжӹн лӹмжӹ Никомах ылын, кыды Кугезӹ Македонин Аминта III-шы кугижӓн кудвичӹштӹжӹ лӓкӹрӹн пӓшӓжӹм ӹштен. Никомахын ӓтяжӓт лӓкӹр ылын дӓ ти професси семняштӹштӹ ӓтя гӹц эргӹлӓн принцип доно ванжен миэн. Аристотельӹн пӹтӓриш тымдышыжы ӓтяжӹ ылын. Изи ылмыжы годымок эче Аристотель Македонин Александрын ӓтяжӹ Филипп доно пӓлӹм лин.

369 ин Х.ш.я. Аристотель тылыкеш кодын дӓ тӹдӹм кушташ дӓ ашнымашым (воспитаним) пуаш манын Проксен ӹшке докыжы нӓлеш. Аристотель ти эдем гишӓн пуры шанымашвлӓм сирен дӓ кынам тӹдӹ колен, Проксенӹн Никанор эргӹжӹм нӓлмӹ эргешӹжӹ ӹшта. Проксен Аристотельӹм кушкышвлӓ дон вольыквлӓм пӓлӓш тымден, ти тымдымаш такеш лиде – тенге жеп эртӹмӹкӹ Аристотель ”Вольыквла гишӓн” трактатым сирен.

Ӹрвезӹ ивлӓжӹм Аристотель Македонин пеледмӹ курымын ӹлен, тӹдӹн грек образовани ылын дӓ попашыжат ти йӹлмӹ донок попен. Ушемкымдемӹштӹш ядмашвлӓм анжалаш гӹнь, Аристотель демократ йӧн доно кугижӓнӹшӹм вуйлатымаг верц ылын дӓ тӹ годымок Македони кугижӓн дӹвӓлнӹжӹ ылын. Тидӹжӹ толшашышты тӹдӹн ӹлӹмӓшӹштӹжӹ ӹшке рольжым мадын.

  1. 1,0 1,1 Лосев А. Ф., Лосев А. Ф. Аристотель // Краткая литературная энциклопедия (rus.)Москва: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 1.
  2. 2,0 2,1 Berry A. A Short History of Astronomy (брит. англ.)London: John Murray, 1898.
  3. Аристотель (rus.) // Энциклопедический лексиконСПб: 1835. — Т. 3. — С. 52—54.
  4. 4,0 4,1 4,2 Aristotle
  5. 5,0 5,1 Aristotle