Кастрен, Матиас Александр
Матиас Александр Кастре́н (финнлӓ Matias Aleksanteri Castrén, шведлӓ Matthias Alexander Castrén; 2 декабрь 1813 — 7 май 1853) — финн йӹлмӹзӹ, фенно-угрист.
| Кастрен, Матиас Александр | |
|---|---|
 | |
| Шочын | 1813 ин 2 декабрьын[1][2][3][…] |
| Шочмо вер | |
| Колен | 1852 ин 7 майын[1][2][3][…] (38 и) |
| Колымо вер | |
| Страна | |
| Тыршымаш алан | антрополог, йылмызе, кусарыше, преподаватель университета, сирӹзӹ, путешественник-исследователь |
| Ача | Kristian Castrén[d] |
| Шаблон:Wikidata gender switch | Natalia Castrén[d] |
| Йоча-влак | Кастрен, Роберт[d] |
 Медиафайлы на Викискладе | |
Хельсинки университетӹм пӹтӓрен, студеннт ивлӓжӹн финн йӹлмӹ дон фольклор докы мелӓн ылын. Йӹлмӹ материалвлӓм погаш манын, 1838-шӹ ин саамвлӓ докы кен, 1839-шӹ ин Карелиштӹ дӓ 1841-шӹ ин Лӧннрот Элиас дон коктын кым иэш Йыл дӓ Урал регионышты ӹлӹшӹ финн-угр халыквлӓ докы экспедици доно кеӓт. Тидӹ гӹц анзыцракшы тӹдӹ Лӧннротын «Калевала» эпосшым швед йӹлмӹш сӓрен. Руш Эл мыч сӓрнӹмӹжӹ паштек Кастрен кок монографим сирен: «Elementa grammatices Tscheremissae» дӓ «Elementa grammatices Syrjaenae» (коктыге 1844). Кырык марынвлӓн мӱлӓндӹштӹ ылын дӓ пӹтӓриш грамматкыжы, кыдым латин йӹлмӹ доно сирӹмӹ, кырык мары грамматика ылеш, кыды туан халыкнан историштӹжӹ сек пӹтӓришӹ ылеш.
1845-шӹ ин Кастрен урал дон алтай йӹлмӹвлӓн генетически ик важ гӹц ылмышты гишӓн докторын диссертацижӹм ӹшӹклен дӓ Санкт-Петербург университетӹн ядмыжы велдӹк Сибирьӹштӹш халыквлӓн йӹлмӹвлӓштӹм шӹмлӓш лӓктӹн кеӓ. Экспедици гӹц 1849-шӹ ин церлӓнӹшӹ пӧртӹлӹн, но толшаш монографивлӓлӓнжӹ шукы материалым канден, лӹмӹнок хант йӹлмӹ доно: «Versuch einer ostjatischen Sprachlehre» (1849) и «De affixis personalibus linguarum Altaicarum» (1850). 1851-шӹ ин финн халыкын историштӹжӹ кого лиӓлтмӓш ылын, ти ин Хельсинки университетӹштӹ финн йӹлмӹ кафедрым пачмы дӓ ти кафедрын пӹтӓриш профессоржы Матиас Александр Кастрен ылын. Тӹнӓм тӹдӹ самоед йӹлмӹвлӓн лӹмдер доно пӓшӓлен. Кастрен туберкулёз доно колен. Тӹдӹн лӹмеш 1990-шӹ ин М. А. Кастрен Ушемӹм ӹштӹмӹ, кыды Руш Элыштыш финн-угр халыквлӓн култьурывлӓ дон йӹлмӹвлӓштӹм переген кодаш, пропогандируяш дӓ нӹнӹ ӹнжӹштӹ манын кого пӓшӓм ӹштӓ. Ти Ушемӹн пӹтӓриш вуйлатышыжы марынвлӓ лоштӹ пӓлӹмӹ сирӹзӹ Лаулаяйнен Леэна ылын. Кӹзӹт ти Ушемӹм этнограф Лехтинен Ильдико вуйлалта.
Пӓшӓвлӓжӹ
тӧрлӓтӓшАжедмӓшвлӓ
тӧрлӓтӓш- M. A. Castrénin seura
- M. A. Castrénin matkakirjeet Kansalliskirjaston nettisivuilla
- Богораз-тан В. Г. Кастрен — человек и учёный //Памяти М. А. Кастрена: к 75-летию дня смерти /АН СССР — Л., 1927. — С.3-35. — (Очерки по истории знаний. Вып. II)
- Муравьёв В. Б. Вехи забытых путей (Матиас Кастрен). — Москва: Государственное издательство географической литературы, 1961.
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Matthias Alexander Castren // Encyclopædia Britannica (англ.)
- ↑ 3,0 3,1 Matthias Alexander Castrén // Энциклопедия Брокгауз (нем.)