Куопио
Куо́пио (финнлӓ Kuopio) — Финляндиштӹ порт хала, Каллавеси (финнлӓ Kallavesi) йӓр тӹрӹштӹ. йыдпелвел Саво провинцин вуйлатымы покшал. Финляндиштӹ кого халавлӓ ло гӹц 8-шӹ вӓрӹм нӓлеш. Пушангывлӓм обрабатывайымы центр: хими, автомобиль, качкыш промышленность виӓнгӹнӹт. Куопио тагачшы кечеш — Финлянди сӓндӓлӹкӹн культуры ӹлӹмӓшӹштӹ когон керӓл вӓрӹм нӓлеш, тӹштӹ танцуйымы, мырымы кӓнгӓшӹмӓшвлӓ эртӓрӓлтӹт; туризм дӓ телшӹ спорт виӓнгеш.
Географи
тӧрлӓтӓшИстори
тӧрлӓтӓшКуопио 1775 ин шачын. 1856 ин Саймен каналым строен пӹтӓренӹт — тидӹ Куопион виӓнгмӓштӹ пиш кого вӓрӹм нӓлӹн — канал Фин мӱлӓндӹш пырышы вӹд лаштыкыш корным пачын. 1889 ин кӹртнигорным пачыныт.
Ӹлӹзӹ шот
тӧрлӓтӓш91,0 тӹжем ӹлӹзӹ.
Религи
тӧрлӓтӓшЛютеранство
Куопион Кафедральный соборышты епископын кафедры вӓрлӓнӓ.
Православи
Святитель Николайын Собор Куопиошты Карел епархин кафедральный соборжы ылеш. Тиштӹ Карели дӓ цилӓ Финляндин архиепископын кафедрыжы вӓрлӓнӓ.
Яжо вӓрвлӓ
тӧрлӓтӓшКуопиошты «Пуййо Башньы» вӓрлӓнӓ. Ти строенин кӱкшӹцшӹ 75 метрым шоэш. Тиштӓкенок, хала покшалны, Православи архиепископын резиденцинцижӹ вӓрлӓнӓ. Куопиошты когон шукы храм улы. Примереш, Кафедральный собор, Святой Йоханнесын часовня, Святой Николайын церкӹ. «Раухалахтиштӹ» шум тӧрлӓш лиэш. Тидӹ термальный центр[1].
Образовани дӓ наукы
тӧрлӓтӓшКуопиошты 32 тӹнгӓлтӹш школ, 6 лицей, профессиональный училищы, халык училищы, политехнический институт дӓ университет.
Кӹдӓлӓш образовани
тӧрлӓтӓшЛицейвлӓ:
- Kallaveden lukio
- Kuopion klassillinen lukio
- Kuopion Lyseon lukio
- Лицей музыки и танца Куопио (финнлӓ Kuopion Yhteiskoulun Musiikkilukio)
- Minna Canthin lukio
Техникум:
- Профессиональный училищы Саво (финнлӓ Savon ammatti- ja aikuisopisto)
Спорт
тӧрлӓтӓшТелшӹ сӓмӹрӹк Олимпийский мадмашвлӓ, 2012 ин лишӓшлык, кӓнгӓшӹмӓш верц кредӓлӹн. 2008 ин ноябрь тӹлзӹн финалыш лӓктӹн, но Австри Инсбруклан мадын колтен.
Галерейы
тӧрлӓтӓш-
Кафедральный собор Евангелически-лютеран Финлянди церкӹ
-
Куопио Ратушы
-
Куопио университет
-
Куопио
-
Куопио
Шӱмбел-тӓнг халавлӓжӹ
тӧрлӓтӓш- Безансон (франц. Besançon), Франци
- Будӧ (норвеглӓ Bodø), Норвеги
- Кастроп-Рауксель (нем. Castrop-Rauxel), Германи
- Крайова (рум. Craiova), Румыни
- Гера (нем. Gera), Германи
- Дьӧр (венг. Győr), Венгри
- Йӧнчӧпинг (шведлӓ Jönköping), Швеци
- Миннеаполис (англ. Minneapolis), Миннесота, АУШ
- Ополе (полякла Opole), Польша
- Псков, Россий
- Питкӓранта, Россий
- Свеннборг (дат. Svendborg), Дани
- Виннипег (англ. Winnipeg), Канада
- Трабзон (туркла Trabzon), Турци
Лӹмлӹ эдемвлӓ
тӧрлӓтӓш- Минна Кант (1844—1897) — сирӹзӹ.
- Юхани Ахо (1861—1921) — сирӹзӹ.
- Пекка Халонен (1865—1933) — артньык.
- Мартти Ахтисаари (ш.1937) — Финлянди президент 1994—2000 ивлӓн, дипломат, ООН пӓшӓ йенг. 2008-шы и Нобель премин Лауреатшы.
- Сакари Хиетала (ш.1962) — музыкант, гитарист Tarot группы.
- Марко Хиетала (ш.1966) — музыкант, бас-гитарист Nightwish группын кокшы вокалист.